ҚАЗАҚСТАН МЕН РЕСЕЙДІҢ

ҒЫЛЫМИ-АКАДЕМИЯЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫ

2023 жылғы 15 желтоқсан жұма күні атаулы мереке – 16 желтоқсан – Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік мейрамы қарсаңында Алматыда Философия, саясаттану және дінтану институты (ФСДИ) және Ресей академиясының Қоғамдық ғылымдар жөніндегі ғылыми ақпарат институты (ИНИОН) ұйымдастырған "Қазақстан мен Ресейдің ғылыми-академиялық ынтымақтастығы: жай-күйі мен болашағы" тақырыбында халықаралық дөңгелек үстел отырысы өтті.

Мәжіліс барысында дөңгелек үстелге қатысушылар Қазақстан мен Ресей арасындағы ғылыми-академиялық саладағы екіжақты ынтымақтастықтың кең ауқымды мәселелерін сараптамалық талқылап, саясат пен мәдениеттегі өңірлік процестерді одан әрі дамытудың кейбір аспектілерін егжей-тегжейлі атап өтті.

Дөңгелек үстел отырысын аша отырып, ФСДИ Бас директоры С.Т. Сейдуманов бірлескен дөңгелек үстел атаулы күн қарсаңында - 16 желтоқсанда өтіп жатқанын атап өтті. Ал 2023 жылғы 11 қараша қарсаңында Қазақстан мен Ресей арасындағы ХХІ ғасырда тату көршілік және одақтастық туралы шартқа қол қойылғанына он жыл толды. Бұл стратегиялық құжат қалыптасқан тарихи тәжірибемен қатар халықаралық турбуленттілік жағдайында сындарлы екіжақты қатынастарды құруға негіз болады. Қазақстан мен Ресей 2023 жылғы 9 қарашада Астанада екіжақты қатынастардың стратегиялық сипатын растады және бекітті. Екі ел көшбасшыларының келіссөздерінің қорытындысы бойынша алты құжатқа қол қойылды, оның ішінде - екі елдің 2024-2026 жылдарға арналған бірлескен іс-қимыл жоспары, атап айтқанда энергетика министрліктерінің Қазақстандағы "Көкшетау" ЖЭО, "Семей" ЖЭО және "Өскемен" ЖЭО құрылысы жөніндегі меморандумы бар. Кездесуден кейін Қасым-Жомарт Кемелұлы мен Владимир Владимирович ауыл шаруашылығын дамыту мәселелері бойынша Өңіраралық ынтымақтастықтың 19-шы Форумына қатысты.

"Біз Тәуелсіздіктің 32 жылдығын атап өтеміз. Осы кезеңде Республика өзінің экономикалық дамуында, азаматтық қоғам құруда, тиімді саяси жүйені қалыптастыруда, көршілерімен де, басқа мемлекеттермен де, ұйымдармен де берік халықаралық қатынастар орнатуда айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізді. Алайда, алда әлі көп жұмыс бар және біз оған жоғары жауапкершілікпен қарауымыз керек", - деп атап өтті ФСДИ Бас директоры С.Т. Сейдуманов.

Дөңгелек үстел барысында С.Т. Сейдумановтың ғылыми-академиялық және экономикалық ынтымақтастық тақырыбы бойынша сараптамалық пікірімен бөлісе отырып, отырыста ғалымдар өз баяндамалары мен пікірлерін ұсынды:

* Ресей Ғылым академиясының Қоғамдық ғылымдар жөніндегі ғылыми ақпарат Институтының Таяу және посткеңестік Шығыс бөлімінің меңгерушісі (РҒА ИНИОНЫ) Аватков В.А.

*   ФСДИ Саяси зерттеулер орталығының басшысы А.М. Әміребаев

* Ресей халықтар достығы университетінің (РУДН) Стратегиялық зерттеулер және болжамдар институтының директоры Егорченков Д.А.

Спикерлер сыртқы қысымға қарамастан, соңғы үш жылда Қазақстан мен Ресей арасындағы тауар айналымы 30%-дан астамға артқанын, ал 2023 жылдың сегіз айында өзара сауда $17 млрд құрағанын атап өтті. Өнеркәсіптік кооперация саласында 3 33 млрд сомасына 143 жоба іске асырылуда, оның ішінде 140 жоба-Қазақстанда. Сонымен қатар, қазіргі уақытта Қазақстанда 20 мыңнан астам ресейлік компания жұмыс істейді.

Қазақстан Президенті Қ.К. Тоқаевтың 2023 жылғы 9 қарашада: Қазақстан-Ресей қатынастары "Қандай да бір саяси конъюнктурасына мызғымас және бағынбайтын болып қалады... Тек үкіметтердің ғана емес, біздің елдеріміздің халықтарының да стратегиялық әріптестік пен ынтымақтастық қағидаттарында өзара тиімді ынтымақтастықтың құндылығын түсінуі маңызды" деген негізгі ұстанымы атап өтілді.

Спикерлер бұдан әрі атап өткендей, өз тарапынан Владимир Владимирович Путин "Cыртқы қысым Ресейдегі өз өндірісін дамытуға қуатты ынталандыру болды, ал экономикалық өсу қарқыны барлық болжамдардан асып түсті" деп сендірді. Сарапшылардың пікірінше, Ресей президенті В.В. Путиннің сөздерін Қазақстанның шығыстағы көршісі – Қытайға қатысты қолдану орынды.

Кездесу соңында дөңгелек үстелге қатысушылар өңірлік және салалық ынтымақтастықтың өзекті мәселелері бойынша өзара іс-қимылды әрі қарай жалғастыруға және маңызды ғылыми ақпаратпен кәсіби алмасуға тілектерін білдіре отырып, сарапшы тараптардың өткізілген диалогына өзара ризашылықтарын және қанағаттанушылықтарын білдірді.

ФСДИ Саяси зерттеулер орталығы