2024 жылы 16 қаңтар, сейсенбіде ҚР ҒЖБМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институтында  ФСДИ қызметкерлерінің Пекин қаласындағы Қытай мұнай университетінің ғылыми делегациясымен (КМУ) сараптамалық кездесуі өтті.

     Университет энергетика, мұнай-химия, газ өнеркәсібі, өндіруші және энергетика салаларының басқа да салаларына  қатысты заманауи білікті кадрларды даярлаумен айналысатын Қытайдың жетекші жоғары оқу орындарының бірі болып табылады.

           Ресми ғылыми делегация ҚНУ іскерлік әкімшілендіру мектебінің профессоры, Энергетика экономикасы кафедрасының докторантураның ғылыми жетекшісі, доктор Фэн Ляньюн, ҚНУ ғылыми қызметкері және оқытушысы, Фан Жуйжуй ханым, сондай-ақ энергетика, биофизикалық экономика және геосаясат саласындағы сарапшылар Мяо Линь ханым мен Лон Елю ханым тарапынан  ұсынылды.

  Кездесуде қазақстандық тарапты ҚР ҒЖБМ ҒК ФСДИ Бас директоры, ҚР Ұлттық Ғылым академиясының бірінші Вице-президенті, академик С.Т. Сейдуманов және ФСДИ саяси зерттеулер орталығының басшысы А.М. Әміребаев таныстырды. Кездесуге басқа қатысушылар қатарында: Қазақстан-Неміс университетінің экономика профессоры М. К. Нәрібаев, ФСДИ бас ғылыми қызметкері В.Ю. Додонов, ФСДИ аға ғылыми қызметкері Р.Н. Мұстафин, "Синопсис" Қытай және Орталық Азияны зерттеу орталығының директоры, Р. Ю. Изимов болды.

Кездесу барысында екіжақты және көпжақты форматтағы Қазақстан-Қытай ынтымақтастығының өзекті мәселелері бойынша жан-жақты пікір алмасу өтті.

С.Т. Сейдумановтың айтуынша, Қазақстан мен Қытай арасындағы экономикалық, саяси, сауда, инфрақұрылымдық, ғылыми-академиялық және мәдени-гуманитарлық бағыттар бойынша екіжақты қатынастардың қалыптасып келе жатқан деңгейі мен даму қарқынын асыра бағалау қиын. 2023 жылғы 7 қыркүйекте Астанада ҚХР Төрағасы Си Цзиньпин өзінің мемлекеттік сапары барысында айтқан "Бір белдеу, бір жол" жаһандық бастамасына 10 жыл толды.

        "Egemen Qazaqstan" газетіне берген сұхбатында Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Қытаймен қарым-қатынас жөніндегі ұстанымымызды айқын көрсетті. Ол: "Қытайға қатысты бізде сырттан әкелінген немесе өткен күндердің көріністеріне негізделген қорқыныш болмауы керек. Қазір Қытай – жоғары дамыған мемлекет, оның ішінде жоғары технологиялар саласында қарқыны жоғары. Мұны бүкіл әлем мойындайды.  Сондықтан Қазақстанға біздің Шығыс көршімізбен ынтымақтасу, осындай достық қарым - қатынастар мен өзара сенімнің барлық артықшылықтарын тиімді пайдалану өте маңызды", - деп атап өтті С.Т. Сейдуманов. Қазақстан "Белдеу және жол" бастамасының маңызды серіктесі және Қытайдың Орталық Азиядағы ірі сауда серіктесі болып табылады. Біздің елдеріміз бірлесіп "Қазақстан-Қытай" газ құбыры, "Қорғас" халықаралық шекара маңы ынтымақтастық орталығы және басқалары сияқты бірқатар ірі жобаларды салды.

Бұдан әрі келіссөздер барысында ФСДИ Саяси зерттеулер орталығының директоры А. М. Әміребаев Қазақстан мен Қытайдың энергетика саласындағы екіжақты өзара іс-қимылы бойынша өз бағасын айтып және пікірін білдірді. Ол халықаралық турбуленттіліктің өсуі жағдайында оның қаншалықты маңызды екенін атап өтті.  "Біз жаһандық аренада Қытайдың АҚШ-қа қарсы тұра алатынын көріп отырмыз. Қытай баламалы әлемдік құрылғы жасайтыны анық. Осыған байланысты ҚХР Төрағасы Си Цзиньпиннің "Жаһандық өркениет" бастамасы халықаралық күн тәртібі үшін маңызды, онда әртүрлі жолдармен дамып келе жатқан көптеген өркениеттер идеясы көрсетілген. Бұл 2023 жылы жаңа "алтын отыз жылдыққа" енген Қазақстан-Қытай елдерінің дамуы үшін де, жалпы әлем үшін де маңызды, өйткені бұл тұжырымдама Батыс-центристік даму модельдеріне қарсы пайда болды", - деп атап өтті А.М. Әмірбаев.

         Кездесудің тағы бір қатысушысы - М.К. Нәрібаев әріптестерінің назарын жоғары білім беру және академиялық алмасу саласындағы салалық ынтымақтастықты жандандыруға аударды. Экономист В. Ю. Додонов екіжақты қатынастарды тереңдетудің өсіп келе жатқан процестерін көрсететін сенімді оң фактілер мен экономикалық деректерді келтірді.

Өз кезегінде қытайлық сарапшылар әріптестерінің назарын Қазақстанның Еуразиядағы энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі рөлінің артуына аударды, сондай-ақ қандай трансұлттық энергетикалық жобалардың елеулі әлеуеті бар және іске асырылған жағдайда барлық қатысушыларға экономикалық пайда әкелетіні туралы өз идеяларымен бөлісті.

         Қорыта айтқанда, кездесу нәтижелері бойынша Қазақстан мен Қытайдың сарапшылары мен ғылыми мекемелері арасында ғылыми-академиялық байланыстарды қолдау ғана емес, сонымен қатар энергетика саласындағы халықаралық ынтымақтастықты өзара тиімді кеңейту тақырыбы бойынша бірлескен талдау материалдарын әзірлеу процесін бастау туралы шешім қабылданды.

       ФСДИ Саяси зерттеулер орталығы