Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясы мен Философия, саясаттану және дінтану институты делегациясының  

Қытайдың Шэньчжэнь университетіне сапары

2023 жылғы 22 желтоқсанда ҚР ҰҒА Бірінші Вице-Президенті, ФСДИ Бас директоры С.Т. Сейдуманов бастаған қазақстандық ғылыми делегация мүшелерінің Қытайдағы Шэньжэнь университетінің өкілдерімен ресми кездесуі өтті.

Бір айдан астам уақыт бұрын 2023 жылғы 6 қарашада ҚР ҒЖБМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институтының (ФСДИ) басшылығы Алматыда жетекші қазақстандық қытайтанушылар мен саясаттанушылардың Шэньчжэнь университетінің (ҚХР) өкілдерімен жоспарлы жұмыс кездесуін ұйымдастыруға мүмкіндік алған еді. Ол кезде Қытай ғалымдарының сапарының мақсаты Қазақстанның жетекші ғылыми орталықтарымен және білім беру мекемелерімен ұзақ мерзімді әріптестік қарым-қатынас орнату үшін қазақстандық әріптестерімен танысу болды.

           Халықаралық зерттеулер институтының және өңіртану және халықаралық коммуникация институтының директоры Дай Юнхун және Ресей мен Орталық Азияны зерттеу орталығының директоры, профессор Ли Цзинчэнмен бірге күзде Алматыда болған қазақстандық қонақтарды өз елінде қарсы алып, шын жүректен ризашылығын білдірді. Ол осы кездесудің маңыздылығын атап өтті, оның қорытындысы бойынша Қазақстанның жоғары оқу орындары мен ғылыми институттары арасындағы халықаралық ынтымақтастықты нығайту жөніндегі бағдарламалық іс-шаралар әзірленетін болады.

Содан кейін қоғамдық ғылымдар басқармасының басшысы Вэн Биньинь мырза ғылыми халықаралық кездесуге қатысушыларға кіріспе сөз сөйледі. Оның пікірінше, тараптардың бастапқы жемісті байланыстары, сондай-ақ олар бастаған интеграциялық процесс гуманитарлық-қоғамдық ғылымдар саласындағы қазақстан-қытай бірлескен ғылыми жобаларын одан әрі әзірлеу кезінде жәрдем көрсетуге мүмкіндік береді. Екіжақты қарым-қатынастар тереңдеп, дербес пікір алмасулар жанданған сайын Қазақстан мен Қытай халықтарының гуманитарлық саладағы байланыстарды нығайтуға деген ұмтылысы өзекті бола түсетіні атап өтілді.

        Жауап сөзінде С.Т. Сейдуманов халықаралық академиялық қоғамдастықтың болашақ бірлескен білім беру бағдарламалары мен ғылыми зерттеулерді іске асыру бойынша пәрменді қатысушы және оператор ретіндегі рөлі мен мүмкіндіктерін атап өтті.

Қазіргі уақытта қазақстандық жастар қытай тіліне үлкен қызығушылық танытуда. ҚХР мен Қазақстан тарихи, ұлттық және мәдени дәстүрлермен тығыз байланысты, ҚХР мен Қазақстан арасындағы білім беру, ұлттық тарихты зерттеу және дәстүрлі мәдениеттерді қорғау саласындағы ынтымақтастықтың болашағы кең. Гуманитарлық саладағы Қытай-Қазақстан ынтымақтастығын нығайту екі ел халықтары арасындағы өзара түсіністік пен достықты тереңдетуге жәрдемдеседі, сондай-ақ стратегиялық әріптестікті үздіксіз дамытуға ықпал етеді, - деп атап өтті ҚР ҰҒА академигі.

Кейінгі пікір алмасу барысында академиялық алмасу перспективасына, бірлескен зерттеулерге және білім беру бағдарламаларын дамытуға байланысты тезистер айтылды. Сонымен қатар, қытайлық әріптестер екі ел ғалымдарының – ФСДИ Бас директорының орынбасары Ү.М. Нысанбектің және ФСДИ Саяси зерттеулер орталығының директоры А.М. Әміребаевтың пәндік кәсіби ынтымақтастығының алдағы шарттарына қатысты пікірлерін қызығушылықпен тыңдап, қабылдады.

Кездесуге қатысушылар қазіргі әлемнің интеграциясы мен жаһандану процестері ғылым мен білім саласына үнемі әсер ететіндігі туралы жалпы пікір білдірді. Қоғамдағы білім, ғылым және өндірісті интеграциялау мәселелері біраз уақыттан бері тұр. Ғылым мен білім стратегиялық білімнің ресурсы ретінде, мысалы, оны қолданғаннан кейін сарқылмайды деген ресурстардан (мұнай, газ) айырмашылығы азаймайды, өйткені өндіріс процесінде зияткерлік әлеует артады. Білімге негізделген экономика біртіндеп таусылатын табиғи ресурстарды пайдалануға негізделген индустриалды экономиканы алмастырады. Университеттер мен ғылыми зертханалар өнеркәсіптік кәсіпорындардың сұранысын табатын жаңа ғылыми жетістіктердің қайнар көзіне айналуда.

Кездесу барысында қытайлық әріптестер тарапынан ФСДИ Бас директоры, ҚР ҰҒА Бірінші Вице-президенті С.Т. Сейдумановтың шығармашылық ұстанымы мен ғылыми еңбегі ерекше атап өтілді. Оған университет басшылығының шешімімен "Шэньчжэнь университетінің құрметті профессоры" атағы берілді. Осы салтанатты рәсім барысында Шэньчжэнь университетінің өкілдері бірінші болып Қазақстан Республикасының Президенті Қ.К. Тоқаевтың жоғары профессорлық атағы бар екенін атап өтті. Бұл құрметті атақтың екінші иегері қазір С.Т. Сейдуманов.

Бұдан әрі Тараптар бірлескен ғылыми зерттеулерді іске асыру бойынша, оның ішінде "Азия – Еуропа" көлік дәлізін цифрландыру және дамыту жөніндегі жобалар шеңберінде жалпы әзірлігін қанағаттанушылықпен білдірді. Қазақстан-Қытай қатынастарына мониторинг жүргізу бойынша бірлескен "Жібек жолы орталығын" құру туралы шешім қабылданды. Сондай-ақ, Қазақстан-Қытай қатынастарының негізгі нәтижелері мен қорытындыларына арналған ғылыми мақалалар мен шолулар дайындау туралы уағдаластыққа қол жеткізілді.

Тараптардың айтылған қорытынды ниетіне сәйкес алдағы бірлескен ғылыми іс-шаралар көлемі ынтымақтастық туралы меморандумның жобалық мазмұнын құрайды.

ФСДИ Ақпараттық-ұйымдастыру жұмысы орталығы